Wij dromen vooruit


Wij dróómden vooruit,
Streken neer in de Vrijstad aan de Lek
Tussen velden en wegen
Werkten we, bouwden we en hoopten we
Op een vrije republiek
Op thuiskomen
of op naar huis gaan
Wij droomden vooruit
Maar het verleden haalde ons in
Met haar kleine weggestopte, stille dromen over…
… sudah, laat maar..
Voorwaarts moeten we gaan

Wij droomden vóóruit
Boze dromen
Volgepakt met groots gemis en sterke idealen
Gemedicaliseerd, weggesubsidieerd
omgekocht of omgelegd,
in slaap gesust met zoete beloften
Alwéér!
WIJ kenden onze plaats
Maar de toekomst riep
En het verleden schreeuwde in stilte
Zó hard dat het ons de adem benam
Maar wij rouwen niet,
Wij bouwen!

Wíj droomden vooruit
Tussen heesterhagen, touwtjes uit brievenbussen en ons pleintje voor de deur
Probeerden wij te grijpen
Wat onze opa’s en oma’s nooit hebben gehad
We volgden de verhalen van onze ouders
En verzamelden
Het zand uit de ogen
Het zout uit de wonden
Wij rouwden en wij bouwden,
Leerden langzaam te vertrouwen
Op samen én op zelf
Want wij delen om te helen

Voor jou
Dromen wij vooruit 
Eren we wat we hebben gekregen
Laten we los wat we niet meer nodig hebben
Missen we wat we ooit hebben gehad
En verheugen we ons op wat er nog gaat komen

Laat je voeden door je wortels
Baan je eigen weg naar je licht
Koester wat je gegeven is
Neem mee wat je wil doorgeven
Groei is geen verraad

Met jou
Delen we de glans na alle weerstand
Dansen we
over gebaande paden, nieuwe wegen en geslagen bruggen
Met jou
Dromen we vooruit

Van ver gekomen

7 september 2021
Onderstaand stuk heb ik geschreven naar aanleiding van een artikel in het AD van vorige week, waarin werd aangekondigd dat Rutte zal spreken bij de ‘historische herdenking’ van de aankomst van de Molukkers in Nederland.
‘De gemeenschap hoopt op erkenning en excuses.’
De aankomst van de Molukkers zal – zeventig jaar later- symbolisch overgedaan worden. Met warme woorden, een eregroet en erkenning .
Als ik sprakeloos ben, schrijf ik het van me af.

Jouw geschiedenis is slechts een draadje verweven met ons Fantastische Verhaal.
Een alinea op de zwarte bladzijde die toch niemand leest.
Oost Indisch doof of niet, wij hebben op je ingepraat dat zwijgen goud is.
Goud is voor de gehoorzamen, de gelijkgestelden en de geluksvogels.
Voor de onverschrokken zeehelden die met hun blik op de horizon de wereld veroverden.
Met Visie, Overlevingskracht en Charme grepen wij de kansen, die niemand anders zag liggen.
Het kostte bloed, zweet en tranen om te bouwen aan ons koninkrijk.
Maar wij wassen onze handen in onschuld.
Jouw bloed is immers al vergoten, je zweet is weggevloeid en je tranen zijn gelaten.
Zout is het enige dat overblijft, maar dat maakt het smaakvol, toch?

Wij brachten je beschaving, onderwijs en opvoeding.
Wij leerden je te kleuren binnen de lijntjes, te leven binnen de grenzen, te denken binnen de kaders.
Door groot te dromen, zijn wij groot geworden.
Dat jij niet klein te krijgen bent, nemen we op de koop toe.
Immers, wie het kleine niet eert is het grote niet weerd.

Dus hierbij
Onze welgemeende excuses.
Een aai over je bol
Een kusje erop en klaar

Zullen we weer lief
Samen spelen en samen delen?
Ik een beetje meer dan jij?

Apa datang dari muka – over vechten en over leven

Hou
je rug recht
Je kin omhoog
Je blik
op de horizon

Mijn opa was een soldaat
Hij zette zijn nu opzij
om te investeren in ons later
Mijn vader ambtenaar
Hij pakte het later van zijn vader
met beide handen aan
En bouwde door
Voor ade
Voor mij

Kalau mau, bisa
Als het niet gaat zoals het moet
Dan moet het maar zoals het gaat

Mijn oma was een carrièrevrouw
De tijd was nog niet toe aan haar ambities
Mijn moeder een praktisch idealist
De wereld was nog niet klaar voor haar visie
Zij gaven me handen, voeten en vleugels
Zodat ik kan grijpen, rennen en vliegen

Stel een doel
Maak een plan
Maju

Maar
Ik val
Best hard
Best vaak
Struikel over beloften die niet zijn nagekomen
Raak verstrikt in heimwee
naar een republiek dat nog steeds vecht voor haar bestaansrecht

Vervlogen dromen drukken op mijn schouders
Misbruikte loyaliteit knaagt aan mijn geweten
En als mijn blik dan donker wordt
Lijkt de horizon verdwenen

Apa datang dari muka
Ga niet aan de kant
Laat je niet kennen
Ga door

Maar als je vuisten steeds zijn gebald
Kan je niets aannemen van een ander
Als het woord altijd je wapen is
Valt er niet meer te praten
Als je jezelf nooit laat kennen
Weet je zelf dan nog wel wie je bent?

Als je steeds maar doorgaat
Voor niemand aan de kant
Als jij je steeds schrap zet
voor alles wat er op je afkomt
Dan loop jij jezelf telkens weer voorbij

Belofte maakt schuld
Sta weer op
Klop het stof van je kleren
Apa datang dari muka
Djangan unduré
Maar schuif jezelf niet opzij

Maju
Terus!
En sta soms even stil
Om van het uitzicht te genieten

Recht je rug
Kijk om je heen
Geniet
Al harde werken van vroeger
Mag nu best wat zachter zijn
Toen moesten zij overleven
Nu
Gaat het over leven
En dat
Is het enige dat we hoeven te doen

Dit column heb ik voor BANGSA geschreven.
Hét Molukse platform dat verbindt en inspireert.
Meer weten over BANGSA?
Klik dan hier om de website te bezoeken.

Van afpellen naar uitpakken

Vroeger.
Toen loyaliteit, vastberadenheid, doorzettingsvermogen en trots
De pilaren waren van onze identiteit.
Toen we anderen lieten bouwen op onze basis,
Gebukt gingen zodat zij boven zichzelf uit konden stijgen.
Vroeger.
Toen we ons lieten verleiden
door de wederkerigheid van kameraadschap en gelijkwaardigheid
die slechts sluiers bleken te zijn om hebberigheid te maskeren.
Vroeger.
Toen alleen daden spraken en woorden altijd tekort schoten.
Toen ze ons opsplitsen
Ons lieten vallen als bakstenen.

Onze pijn is onze wijsheid.
Onze wijsheid zo veelomvattend dat zij niet één taal is te vangen.
Daarom maken wij onze eigen mix.
Maleis, Nederlands en een beetje Engels erbij.
Zo eigen- wijs zijn wij.

Steen voor steen, breken we muurtjes af.
Verbrokkelen we maskers
Laten we ons ware gezicht zien.
Wie zonder zonde is werpe de eerste steen,
Maar wie zegt dat je moet gooien?

Wie moedig is légt die eerste steen.
Durft te bouwen aan vertrouwen,
Zichzelf te laten zien zoals hij is.

Zonder wrijving, geen glans.
Als een Kepala Batu opensplijt zie je de diamant die van binnen uit schittert.
Wie zegt dat koppen moeten rollen?
Trek die stenen onder dat voetstuk vandaan,
bouw die trap, klim omhoog.

Vroeger was van hen,
Nu is van jou.
Steek je nek uit, deel je ambities
struikel over de lat die je zo hoog hebt gelegd,
Zodat je kunt leren op te staan.
Maak je los van steeds hetzelfde liedje
Om de melodie van je eigen hart te ontdekken.
Durf vrij te breken
Te dansen op het ritme van je eigen dromen.
Vind in jezelf wat je altijd in anderen zocht.
Als jij jouw verhaal owned,
wiens erkenning heb je dan nog nodig?
De waarde die je van anderen probeerde te krijgen,
Zal zo jouw eigen-waarde worden.

Ik wens je de woorden,
om de verhalen te vertellen die jij wil laten horen.
Zodat ze in kunnen haken op alle verhalen die aan ons doorgegeven zijn,
Ze trots als één front kunnen blijven groeien.
Het beste van twee werelden in de mix.
Dat zijn wij.
BANGSA

Dit column heb ik voor BANGSA geschreven.
Hét Molukse platform dat verbindt en inspireert.
Meer weten over BANGSA?
Klik dan hier om de website te bezoeken.

Liepde! Van geheim naar een enkeltje toekomst

Waar mijn hart vol van is, loopt mijn toetsenbord van over.
Meestal dan, want rond dit verhaal bleef het angstvallig stil.
Ik ben de afgelopen jaren zo’n zeven keer naar de theatershows van de Brothers Timisela geweest en toch kon ik de woorden niet vinden om mijn ervaring te delen.
Tot nu.

Ooit was ik in de Verkadefabriek en daar deelden twee broers Het Geheim. Ze vertelden over de Molukse geschiedenis; over het verraad, het verdriet en de ontkenning. Over het diepe verlangen om erkend te worden, om ruimte te krijgen en pijn om te zetten in kracht.
Zij vertelden het verhaal waar ik deel van uitmaak, maar me lang geleden aan had onttrokken.
Ik voelde me als Pinokkio; als ik naar de kerk zou gaan, me in zou zetten voor de RMS en zou precies leven volgens de adat zou ik veranderen in een Échte Molukker, die de titel met trots mocht dragen. Ik heb het geprobeerd, maar mijn missie mislukte en het sprookje was uit.

Het lukte me niet, want ik ben dat meisje van ‘buiten de (Molukse) wijk’.
Dat meisje dat in hoog tempo lange zinnen reeg van moeilijke woorden die ik pas één keer had gehoord. Dat meisje dat mensenmassa’s haatte, omdat ze dwars door mijn lichaam leken te gaan en hun emoties bij me achterlieten.
Ik ben dat meisje dat stiekem gluurde tijdens het bidden, vol verwondering keek naar de overgave op de gezichten van mijn familie, maar het zelf niet voelde omdat ik het niet helemaal eens ben met wat er wordt verteld.
Dat meisje dat niet wilde liegen, geen gelofte wilde afleggen waar ze zelf niet achterstond en daarom trouwde zonder dominee.
Ik ben dat meisje dat daadwerkelijk geloofde dat je tot de sterren kan reiken en nóg verder, maar zichzelf klein hield omdat ze niet beticht wilde worden van grootheidswaanzin.
Ik ben die vrouw die is gaan geloven in haar eigen kleinheid en haar grootse dromen keer op keer in slaap suste.
Maar als je dat maar vaak genoeg doet, komt er een dag dat ze nooit meer wakker worden.

Bung Henry en Bung Josh hebben me wakker geschud.
Ze vertellen verhalen over hoop en passie, over liefde en ambitie. Met onbevreesde hartstocht gaan zij de verbinding aan, laten zich júist kennen met overgave en plezier.  Ze spelen en ze groeien, maar blijven ondanks al hun succes groots in hun bescheidenheid.
In hun nieuwe theatershow ‘Een enkeltje toekomst’ zetten zij pijn om in kracht en herinneren zij mij aan het feit dat je nooit kunt hopen op een beter verleden, maar wel kunt investeren in een betere toekomst.
Dus dat is wat ik doe.  Niet langer als Pinokkio, als dat meisje van buiten de wijk met haar in slaap gesuste dromen, maar als mezelf.
De vrouw die leeft uit liefde, zinnen rijgt en reikt tot de sterren en verder.

Lieve Bung Henry & Bung Josh. Bedankt voor jullie licht. Want doordat jullie het laten schijnen, ontdekken mensen zoals ik hoe ze kunnen stralen.
Terimah kasih banyak. Liepde! X

Nieuwsgierig geworden naar de Brothers Timisela?
Check hun speellijst hier!